Wat is oedeem?

Oedeem is een vochtophoping in een deel van het lichaam als gevolg van een verstoord evenwicht tussen de aanvoer en afvoer van vocht (oedeem).
Dit kan zich uiten in zwelling, strak gevoel, zwaar gevoel hebben, stuwing van de huid met een tintelend of pijnlijk gevoel.
Er zijn 3 verschillende soorten oedeem: lymfoedeem, veneus oedeem en lipoedeem. 

Lymfoedeem

Lymfoedeem is een abnormale ophoping van eiwitten en vocht ten gevolge van een onvoldoende functionerend of een niet-werkend lymfsysteem.
Lymfoedeem kan een aangeboren oorzaak hebben (primair lymfoedeem). Dit oedeem kan direct na de geboorte aanwezig zijn of zich later ontwikkelen als het getriggerd wordt.
Wanneer het oedeem ontstaat na beschadiging van het lymfsysteem door een externe factor, bijvoorbeeld als gevolg van een operatie, bestraling, verwijdering lymfeklieren of door een infectie, dan noem je het secundair lymfoedeem.
Secundair lymfoedeem komt relatief vaak voor na behandeling van (borst)kanker. Het is belangrijk om lymfoedeem tijdig te laten behandelen om erger te voorkomen en klachten te minimaliseren.

Tijdens de terminale fase zal de behandeling afgestemd worden op de wensen en klachten die op dat moment aanwezig zijn.

Veneus oedeem

Veneus oedeem (CVI = chronisch veneuze insufficiëntie) is een verstoring van het veneuze systeem (aderen). De kleppen in de aderen functioneren niet meer optimaal waardoor de vochtafvoer belemmerd wordt en er oedeem kan ontstaan in de benen.

Er is sprake van zwelling in de benen die in de loop van de dag toeneemt. Mensen ervaren een zwaar en moe gevoel in een of beide benen. Vaak zijn de onderbenen aangedaan.
Zonder behandeling blijft veneus oedeem bestaan en heeft u een verhoogt risico op het ontstaan van een “open been” (wond), met een eventuele infectie als gevolg.
Veneus oedeem komt regelmatig voor in combinatie met lymfoedeem.

Lipoedeem

Lipoedeem betekent letterlijk: vetzwelling, en staat ook bekend als pijnlijk “vetsyndroom”. Het is een chronische aandoening van het vetweefsel, die voornamelijk bij vrouwen voorkomt.
Het vetweefsel is onregelmatig verdeeld, met name rond heupen, dijen, knieën en onderbenen (de onderste extremiteit). De vetcellen trekken vocht (oedeem) aan. Veel minder vaak komt het voor rondom de armen.
Kenmerkend is het symmetrisch beeld; het komt voor aan beide zijden.

Lipoedeem is een pijnlijke aandoening.
De oedeemtherapeut kan starten met pijndemping d.m.v. lymfedrainage. Als de pijn minder is, kan er overgegaan worden op compressietherapie (zwachtelen), om de zwelling te doen laten afnemen. Na het compressie-traject wordt er een elastische kous aangemeten.